กระแส “คลั่งไคล้” ของแถมในญี่ปุ่น

กระแส “คลั่งไคล้” ของแถมในญี่ปุ่น /สุวรรณดี ไชยวรุตม์ 

 

ภาพ http://www.weloveshopping.com

เป็นเรื่องปกติของสินค้าที่มีกลุ่มเป้าหมายเป็นเด็กที่กลยุทธ์ในการตลาดมัก จะหนีไม่พ้น การแถมของเล่นเข้าล่อใจให้ซื้อสินค้าโดยเฉพาะสินค้าประเภทของขบของเคี้ยว ทั้งหลาย ยิ่งของเล่นที่แถมมีลักษณะที่เป็นคอลเลคชั่นล่อใจให้สะสมแล้วละก็ เรียกกันว่าคนซื้อต้องเก็บกันให้ครบไม่งั้นไม่มันส์  ไม่เป็นที่น่าสงสัยเลยว่าหากของแถมถูกใจกลุ่มเป้าหมายแบบโป๊ะเชะแล้วละก็ยอดขายจะมาแบบถล่มทลายจนโรงงานแทบพัง

และ ไม่ว่ายุคสมัยจะผันเปลี่ยนเวียนไปเมื่อไรก็ตามของแถมก็ยังมีเสน่ห์อยู่อย่าง ไม่เสื่อมคลายไม่เว้นแม้แต่ในประเทศญี่ปุ่นเองในยุค เศรษฐกิจตกต่ำในช่วงหลายปีที่ผ่านมา แต่ที่แตกต่างอย่างน่าแปลกใจก็คือยอดนักซื้อที่ส่งผลให้ยอดขายสินค้าที่มี ของเล่นเป็นของแถมพุ่งกระฉูดแบบยั้งไม่อยู่มิใช่เด็ก ๆ แต่กลับกลายเป็นผู้ใหญ่และส่วนใหญ่เป็นชายหนุ่มในวัย 20 ปีขึ้นไป ที่ซื้อกันแบบยกหีบไม่บันยะบันยังกันเลย

กระแสบ้าของแถมในประเทศญี่ปุ่นในช่วงที่ผ่านมาที่เป็นข่าวเกรียวกราวคงไม่มีใครแพ้Choco Egg ของ Furuta Seika Kaisha บริษัทขนมเล็ก ๆ ที่มีพนักงานเพียง 37 คนที่เริ่มออกวางขายตั้งแต่เดือนกันยายนปี 2542  มีราคาขายที่ 150 เยน โดยแถมหุ่นสัตว์ตัวเล็ก ๆ ไม่ว่าจะเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมจำพวกนก แมลง ปลา สัตว์เลื้อยคลาน ซึ่งมีกว่า 100 แบบ ที่บรรจุในชอคโกแลตรูปไข่โดยที่คนซื้อจะไม่รู้ว่าของแถมข้างในจะเป็นสัตว์รูปอะไร 

ภาพ:http://www.plasticfetish.net

ทีเด็ดของผู้ผลิตก็คือจะมีสัตว์ประเภทเมืองลับแลในตำนานที่ต้องหากันแบบขาขวิดกระเป๋าฉีก บางคนยอมรับว่าซื้อถึง 500 ตัวแล้ว เจ้าตัวดังกล่าวเป็นที่ต้องการของบรรดานักสะสมอย่างมากถึงขนาดมีการซื้อขายกันทางอินเตอร์เน็ตถึงตัวละ 6,000 เยนทีเดียว หุ่นตัวเล็ก ๆ นี้ฮิตติดลมบนอย่างยั้งไม่อยู่เมื่อมีถึง 3 สำนักพิมพ์ด้วยกันที่พิมพ์แคตตาลอคออกมาให้ไล่ล่าเก็บสะสม ช่วยกระพือกระแสให้ร้อนแรงขึ้นไปอีก   

สาเหตุ ของความฮิตดังกล่าวน่าจะมาจากการที่เจ้าตัวสัตว์ที่ว่านั้นมีความสวยงามถึง แม้จะเป็นของแถมมูลค่าไม่มากมายแต่มีค่าน่าสะสม ความคิดดั้งเดิมของผู้ผลิตคือมีเป้าหมายมุ่งไปยังกลุ่มเด็กโดยมุ่งหวังเพื่อ การศึกษาจึงผลิตมาให้เหมือนจริงที่สุด แต่ไหงผู้ใหญ่ดันแย่งเด็กซื้อเสียนี่ แต่ไหน ๆ ก็ไหน ๆ แล้ว ใครจะซื้อก็ช่างมียอดขายก็พอ 

สำหรับกลยุทธ์ของผู้ผลิตก็คือหลอกล่อให้คนซื้อคอยตามติดไม่เบื่อ จึงต้องผลิตสัตว์รูปแบบใหม่ ๆ ออกมาให้ต่อเนื่อง มี theme เป็นเรื่องราวเช่น ชุดสัตว์ป่าในประเทศญี่ปุ่น โดยที่มีการออกชุดใหม่ ชุดละ 24-48 ตัวทุก ๆ  2-3 เดือน โดยที่เมื่อชุดใหม่ออกมาผู้ผลิตก็จะเลิกผลิตชุดเดิม ๆ ทันที

นี่ ก็เป็นวิธีการกระตุ้นให้เกิดการไล่ล่าของแถมอย่างเร็วที่สุดเพราะกลัวของหมด กัน เนื่องจากยอดขายระเบิดเถิดเทิงจนผู้ผลิตผลิตไม่ทัน ส่งผลให้ผู้ผลิตขนมรายอื่น ๆ ตาร้อนผ่าวไปตาม ๆ กัน หลายบริษัทต่างพากันหันเหกลยุทธ์พากันไปทำของแถมเจาะใจผู้ใหญ่หัวใจเด็กไป ตาม ๆ กันและต่างพากันแฮปปี้ไปกับกระแสการตอบรับที่น่าพอใจกันทั่วหน้า

ยกตัวอย่างเช่น Meiji Seika Kaisha  ที่แถมตุ๊กตาหมี Teddy Bear ตัวย่อม ๆ สูงราว 8 เซนติเมตร ในกล่องชอคโกแลตที่สนนราคา 180 เยน  หมีแต่ละตัวจะมีชื่อและวันเกิดประจำตัว ทั้งคอลเลคชั่นมีทั้งหมด 365 ตัว

ลองคลิกเข้าไปดูหมีประจำวันเกิดได้ในเว็บไซต์ www.meiji.co.jp ซึ่ง จะเรียงตามวัน หน้าตาหมี ๆ ทั้งหลาย ก็ไม่ค่อยต่างกันเท่าไรจะมีต่างกันก็ที่สีและลายของผ้าที่ตัว ข่าวว่าลูกค้าสาว ๆ ตั้งแต่วัยรุ่นไปจนถึงวัย 20-30 ปีติดกันงอมแงม  บางคนก็พยายามสะสมให้ครบ 365 ตัวในขณะที่บางคนควานหาแต่ตัวที่มีวันเกิดตรงกับของตัวเอง

หลาย ๆ คน ตั้งข้อสังเกตว่าเพราะเหตุใดผู้คนถึงบ้ากันปานนี้ ในสภาพเศรษฐกิจที่ย่ำแย่ที่ทุกคนต้องพยายามจ่ายเงินทุกบาททุกสตางค์เพื่อแลก คุณภาพจากสินค้าให้มากที่สุด แต่กลับกลายเป็นว่าบ้าของแถมมากกว่าที่จะเลือกตัวสินค้าหลาย ๆ

คำ ตอบมีว่าเนื่องจากคุณภาพสินค้าในปัจจุบันมีคุณภาพทัดเทียมกัน ของแถมเลยกลายเป็นตัวกำหนดการตัดสินใจ แต่ผู้เขียนเห็นว่าสาเหตุหนึ่งมาจากการออกสินค้าใหม่ ๆ ในไลน์สินค้าที่ใกล้เคียงที่มี SEGMENTATION ใน รูปแบบและเนื้อหาที่ละเอียดย่อยยิบจนคนซื้อมึนงงเหมือนโดนกราดด้วยกระสุนปืน กล สินค้าใหม่เป็นตัวสร้างยอดขายได้จริง แต่ถ้ามีสินค้าใหม่ออกมามาก ๆ แล้วใครจะตามกินหมดไหว ขยันออกเหลือกิน

กระแส บ้าของแถมที่เป็นของเล่นตัวการ์ตูนเป็นอีกปรากฏการณ์หนึ่งที่แสดงให้เห็นถึง ความคลั่งไคล้ในการ์ตูนของชาวญี่ปุ่นที่ไม่ได้จำกัดวงแต่เด็กเท่านั้นหากยัง ลุกลามไปทั่วและรุนแรงขึ้นเรื่อย ๆ  หาก ไปสังเกตการณ์บนรถไฟฟ้าในกรุงโตเกียวจะเห็นว่าผู้ชายตัวโต ๆ นี่แหละนั่งอ่านยืนอ่านการ์ตูนเล่มหนากันอย่างหน้าตาเฉย ปรากฎการณ์ตัวการ์ตูนที่ฮิตสนั่นเมืองจากโปเกมอนที่มีตัวการ์ตูนหลาย ๆ แบบก่อให้เกิดสินค้าไม่ว่าจะเป็นเครื่องเขียน เครื่องใช้ เสื้อผ้า กระเป๋า เรียกว่าของใช้รอบตัวมีหมด เมื่อก่อนเราจะเห็นของเหล่านี้วางขายอยู่ในร้านกุ๊กกิ๊กแบบร้าน SANRIO ตามศูนย์การค้าต่าง ๆ 

แต่ ปัจจุบันในกรุงโตเกียว แถวย่านขายเครื่องไฟฟ้าชื่อดัง อากิฮาบาร่า ที่คนไทยหลาย ๆ คนที่เคยไปเยี่ยมเยือนประเทศญี่ปุ่นคงจะรู้จักกันดีได้กลายเป็นแหล่งขายของ ผลิตภัณฑ์พะตัวการ์ตูนสำหรับผู้ใหญ่ไปแล้ว

ย่าน ดังกล่าวที่ว่าเกิดขึ้นหลังสงครามโลกครั้งที่สอง หลังจากที่โดนระเบิดในช่วงสงครามเป็นหน้ากลองโดยเริ่มต้นจากเป็นที่รวมของ ร้านขายอะไหล่ชิ้นส่วนวิทยุ คล้าย ๆ บ้านหม้อของไทย ข้าวของที่ขายในย่านนี้ก็มีวิวัฒนาการเปลี่ยนแปลงไปตามยุคสมัย จากชิ้นส่วนวิทยุไปเป็นเครื่องใช้ไฟฟ้า แล้วกลายเป็นคอมพิวเตอร์  ภาย หลังที่การแข่งขันตัดราคาเริ่มดุเดือดขึ้นร้านค้าเหล่านั้นก็เริ่มผันตัวไป ตามกระแสจนปัจจุบันนี้ร้านค้าที่ขายของที่ผลิตมาจากตัวการ์ตูนต่าง ๆ ก็ผุดขึ้นเป็นดอกเห็ด จากที่ในอดีตผู้ใหญ่ที่ (แอบ) บ้าสินค้าจำพวกนี้ต้องไปเลือกซื้อในนิทรรศการการ์ตูนที่จัดขึ้นทุก ๆ  2 ปี

ร้านแรกที่จุดกระแสดังกล่าวชื่อ Toranoana มีถึง 2 สาขาในย่านเดียวกันนี้ 1 ใน 2 สาขาดังกล่าวอยู่บนอาคารสูง 8 ชั้นริมถนนโดย Toranoana มีพื้นที่ขายถึง 5 ชั้นในอาคารดังกล่าว ลองจินตนาการดูว่าอลังการปานใด หลังจากร้านนี้เปิดอีก 30 ร้าน ก็เปิดตามกันมา สินค้าที่ขายก็หลากหลายไม่ว่าจะเป็น เกมส์ ตัวหุ่นการ์ตูน หรือแม้กระทั่งเสื้อผ้าที่จะได้แต่งให้เหมือนตัวการ์ตูนสุดโปรดได้เหมือ นเป๊ะ

การ ทำโปรโมรชั่นแจกของแถมจะต้องดูกระแสทิศทางลมของความนิยมในสังคมนั้น ๆ แต่กระแสความนิยมที่เกิดจากความต้องการที่เห็นกันจะ ๆ นั้นไม่ค่อยจะสร้างยอดขายได้ถล่มทลายเท่าใดนัก ใครที่คาดเดาความต้องการที่ซ่อนเร้นในหัวใจของผู้ใหญ่ตัวโต ๆ หรือเด็กตัวเล็ก ๆ  ได้ก็คงจะได้รางวัลงาม ๆ เป็นยอดขายล้นทะลัก การดู (เดา) ใจของผู้บริโภคคงเป็นการบ้านของนักการตลาดให้คิดต่อกันไปอย่างไม่มีที่สิ้นสุด

                    

เนื่องจากคุณภาพสินค้าในปัจจุบันมีคุณภาพทัดเทียมกัน “ของแถม”เลยกลายเป็นตัวกำหนดการตัดสินใจ

ฉบับที่ 14 เมษายน 2544

---

ref:http://www.marketeer.co.th